تأثیر بکارگیری طرح خود مراقبتی بر ترمیم زخم پا در بیماران دیابتی

زمینه و هدف: دیابت یکی از مهمترین اختلالات داخلی است و ویژگی های آن عبارتند از: وجود ناهنجاری های متابولیک و عوارض طولانی مدت در چشم ها، اعصاب، کلیه ها و عروق خونی. از آنجایی که این بیماری سهم عمده درمان آن بر عهده خود بیماران است، لذا جهت نشان دادن اهمیت خود مراقبتی در کاهش مشکلات و عوارض دیابت این مطالعه با هدف نشان دادن تأثیر برنامه خود مراقبتی بر بهبود زخم پای بیماران دیابتی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش نیمه تجربی است که در آن 54 بیمار دیابتی دارای زخم فعال در اندام تحتانی پس از انتخاب (در بیمارستان های شهر تهران) به طور تصادفی در دو گروه آزمون (30 نفر) و شاهد (24 نفر( قرار گرفتند. گروه آزمون پس از 3 تا 4 جلسه آموزش خود مراقبتی در مورد تزریق انسولین، مصرف دارو، رژیم غذایی، مراقبت از زخم و غیره به مدت 3 ماه پیگیری شدند. به منظور کنترل اجرای برنامه آموزشی چک لیست هایی در اختیار آنها قرار می گرفت که هر دو هفته یکبار جمع آوری و کنترل می شد. در این مدت بیماران گروه شاهد به روش معمول به مراقبت می پرداختند. قبل از مطالعه، 1، 2 و 3 ماه پس از مداخله وضعیت زخم پا در دو گروه مورد اندازه گیری قرار گرفت. معیار کنترل مراقبت از خود در بیماران اندازه گیری هموگلوبین ای. وان. سی (hb a1c) بود که قبل و بعد از مداخله اندازه گیری شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که میزان هموگلوبینalc در دو گروه قبل از مداخله تفاوت معنی داری نداشته ولی پس از 3 ماه از مداخله در گروه آزمون کاهش قابل توجهی یافته است (05/0>p). همچنین امتیاز وضعیت زخم اندام مبتلا قبل از مداخله در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت، اما پس از 3 ماه امتیاز بهبودی افزایش یافته و آزمون آماری تفاوت معنی داری نشان داده است (05/0>p). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، خود مراقبتی در بیماران دیابتی نقش بسزایی در درمان و پیشگیری از عوارض دیابت دارد.